Tản mạn: Thơ & buồn

[Bạch Dương]

Luôn có hai thái cực mọc lổn nhổn trong khu vườn các sự kiện của đời người: vui và buồn.

Tôi không bao giờ cho rằng niềm vui và nỗi buồn là hai khái niệm trái nghĩa, mặc dù về chất, thì đúng là như thế. nhưng tôi nghĩ về lượng nhiều hơn. nỗi buồn luôn là đa số so với niềm vui. Có một vài phép quy đổi huyền ẩn dành riêng cho những kẻ điên như tôi để coi niềm vui là một thứ nỗi buồn đặc biệt. mặc dù điều đó là không cần thiết, vì khi làm thơ tôi chẳng bao giờ nhắc đến niềm vui.

Vậy là mỗi con người sinh ra đã có thể được coi là một nỗi buồn sống động.

Theo một kết luận khác mà tôi đưa ra trong lúc ngẩn ngơ, thì con người là những kẻ buồn, còn người làm thơ là những kẻ biết buồn.

Buồn, cũng như điên, là nhựa của thơ.

Kẻ biết buồn không bao giờ định nghĩa hay cắt nghĩa nỗi buồn cả. Vì sự biết hẳn nhiên là sự không nói ra và sự không bao giờ có ý thức để cố gắng nói ra.

Kẻ làm thơ thời đại ngổn ngang này, hay bây giờ có một cái tên khác: kẻ biết buồn, dám mạnh bạo tuyên bố rằng ngoài cái chết thì chẳng có gì ngăn được họ. Họ mạnh mẽ như cái cách mà nỗi buồn vẫn xộc vào mũi cuộc sống. Nỗi buồn dắt họ đi sâu vào bản thể và khai thác được những thứ quặng quý giá tiềm ẩn trong thế giới bên trong con người.
Kẻ làm thơ thời đại ngổn ngang này bây giờ không còn là kẻ tuyệt vọng, nhỏ bé giữa vũ trụ, không còn là kẻ say sưa cùng mây nước trăng tình, không còn thấy đời mơ hồ như khói sương...Ngay cả dưới vực thẳm của niềm tuyệt vọng, họ vẫn khát khao ánh sáng một cách có đẳng cấp.

Tôi may mắn nhận được một lời chia sẻ, rằng thơ cũng kén chọn người đọc, cái tiêu chí người đọc đã được bổ sung vào danh sách các tiêu chí của thơ. Sự bổ sung đầy chất dinh dưỡng.

Xung quanh tôi, rất nhiều những người không làm thơ, không thích thơ, không biết đọc thơ. Họ, ý tôi là những người bình thường, làm được những điều khác, nhưng họ không biết buồn. Điều đó. theo tôi, thật là sự thiệt thòi lớn lao. Rồi họ sống. Rồi họ chết. Tất cả.

Thơ không nhất thiết là sự cố gắng để làm ra vần điệu, bài trí cảm xúc, tô vẽ hình ảnh hoặc làm cho bất cứ cái gì trở nên thánh thiện. Thơ là thứ khoa học của nỗi buồn, thứ tôn giáo của nỗi buồn, sự dân chủ hoá bản tính và bản năng trong tổng thể của tồn tại, sự chồng chéo và móc mớ của những suy nghĩ, ý niệm, sự phơi bày ngầm định của bản năng, tiếng thút thít của tiềm thức...vân vân. Có rất nhiều trường học dạy nghiên cứu, phê bình thi ca. Nhưng chẳng có trường nào dạy thơ hết. Thơ không cần một chuẩn mực nào để đánh giá, nó sinh ra như một sự tồn tại nguyên sơ căn bản.

Chúa sẽ giữ nó lại, Chúa sẽ chứng giám cho giá trị của nó.

Đ.A